Viêm Họng Mãn Tính: Biểu Hiện

Viêm họng mãn tính (viêm họng mạn tính) là tình trạng viêm cổ họng trong thời gian dài, thường lớn hơn 10 ngày. Bệnh tái phát dai dẳng gây tổn thương niêm mạc họng, thậm chí nếu không điều trị đúng cách có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phổi… Một số trường hợp thể bệnh nặng dẫn tới khó thở, nhiễm trùng huyết hay viêm cầu thận…

Viêm họng mãn tính là gì?

Viêm họng mãn tính là tình trạng cổ họng bị viêm, sưng tấy, đỏ rát trong thời gian dài. Bệnh là hệ quả của viêm họng cấp tính không điều trị kịp thời hoặc người bệnh bị nhờn thuốc điều trị. Mặc dù triệu chứng của giai đoạn mạn tính ở mức độ nhẹ hơn so với giai đoạn cấp nhưng bệnh thường kéo dài, dễ tái phát và khó điều trị.

Dựa theo đặc điểm tổn thương cổ họng, viêm họng mạn tính chia thành 4 thể bệnh:

• Thể viêm họng mãn tính sung huyết thường: Niêm mạc đỏ, họng đau rát, nhìn thấy nhiều mạch máu. Đây là giai đoạn khởi phát bệnh.
• Thể viêm họng mãn tính xuất tiết: Dịch nhầy xuất hiện nhiều, bám chặt vào cổ họng, xuất hiện niêm mạc họng đỏ.
• Thể viêm họng mãn tính quá phát: Còn được gọi là viêm họng hạt. Thể bệnh lúc này khá nặng khi bạch huyết ở thành họng đã phát triển thành những đám to nhỏ rải rác thành một đường dọc phía sau.
• Thể viêm họng mãn teo: Người già và người bị trĩ múi sẽ đối mặt với thể teo nhiều hơn. Một số biểu hiện dễ nhận thấy ở thể này là: niêm mạc họng teo lại, giảm tiết dịch, vòm họng nhợt nhạt, xuất hiện đóng vảy vàng.

Triệu chứng viêm họng mãn tính

Thông thường viêm họng mãn tính có triệu chứng giống với viêm họng cấp. Điểm khác biệt là thời gian bệnh kéo dài, bao gồm các triệu chứng như:

• Tình trạng đau họng, cổ họng sưng tấy, nóng rát xảy ra trong thời gian dài khiến người bệnh luôn cảm thấy khó chịu.
• Luôn cảm thấy có vật cản ở cổ họng mỗi khi ăn uống hay nói chuyện. Đặc biệt có hiện tượng đau rát khi nhai nuốt.
• Ngứa họng muốn ho và ho nhiều, đờm xuất hiện liên tục và dai dẳng.
• Những người có tính chất công việc thường xuyên phải nói như giáo viên, MC, diễn viên giọng sẽ khàn đi theo thời gian.
• Người mắc bệnh viêm họng do trào ngược dạ dày thực quản sẽ cảm thấy phía sau xương ức nóng, ợ chua liên tục.
• Cơ thể mệt mỏi, uể oải kèm theo sốt.
• Miệng đắng, hôi; tai ù do viêm họng.

Nguyên nhân gây viêm họng mãn

Để điều trị dứt điểm viêm họng mãn tính việc tìm hiểu kỹ nguyên nhân gây bệnh là điều cần thiết. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới viêm họng mãn tính, bao gồm:

Viêm Họng Mãn Tính: Biểu Hiện

• Viêm họng cấp tính không được điều trị dứt điểm: Viêm họng cấp tính do virus hay vi khuẩn xâm nhập nếu không được điều trị kịp thời chỉ sau 10 ngày có thể chuyển sang thể mãn tính. Các triệu chứng như đau rát, ngứa cổ họng, ho khan, ho có đờm ngày một nặng và kéo dài dai dẳng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cũng như chất lượng sống của người bệnh.
• Dị ứng mãn tính: Những người dị ứng mãn tính với phấn hoa, lông thú cứng, thực phẩm,… sẽ dễ mắc chứng viêm họng mãn với khi hít phải. Ho, hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt, chảy nước mắt là những triệu chứng người bệnh sẽ mắc phải.

• Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc: Thuốc lá chính là hiểm họa ảnh hưởng tiêu cực tới niêm mạc mũi, phế nang, phổi và cổ họng. Những người có thói quen hút thuốc lâu năm hoặc thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động trong thời gian dài có thể bị mắc những bệnh về hô hấp, trong đó có viêm họng mạn tính.
• Tác động từ môi trường: Theo khảo sát có tới 55% số ca nhiễm viêm họng mãn tính do ảnh hưởng từ môi trường sinh sống và làm việc. Bụi bẩn, hóa chất độc hại khi xâm nhập vào niêm mạc hô hấp sẽ gây tổn thương cổ họng dẫn tới khó thở, tổn thương phổi trầm trọng.
• Hệ lụy từ một số bệnh lý khác: Những người mắc một số bệnh lý có khả năng bị viêm họng mãn tính như: Viêm amidan, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) , áp xe quanh amidan…. Ngoài ra những người có hệ miễn dịch kém như người già, trẻ nhỏ, người bị tiểu đường hoặc nhiễm HIV sẽ có nguy cơ bị mắc viêm họng mãn tính hơn.

Viêm họng mãn tính có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Những triệu chứng ở viêm họng mãn tính kéo dài dai dẳng và rất khó chữa. Trường hợp người bệnh chủ quan hoặc điều trị sai cách có thể phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm phế quản
• Viêm phổi
• Viêm amidan
• Áp xe thành họng
• Viêm tai giữa
• Viêm xoang…

Đặc biệt biến chứng viêm họng mãn tính nguy hiểm nhất là làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng, viêm cầu thận, nhiễm trùng máu… Ngoài ra viêm họng mãn còn tác động tiêu cực tới cuộc sống của người bệnh, gây khó khăn trong giao tiếp, ăn uống. Việc liên tục ho khạc đờm còn gây khó chịu cho người xung quanh.

Mặc dù có đặc tính dai dẳng và khó chữa trị nhưng nếu biết cách giữ gìn, kiêng khem và chủ động điều trị đúng phương pháp thì bệnh viêm họng mãn tính có thể điều trị dứt điểm. Bên cạnh đó, việc điều trị sớm sẽ rút ngắn được thời gian và chi phí điều trị.

Cách điều trị viêm họng mãn tính phổ biến

Muốn điều trị viêm họng mãn tính triệt để cần loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, đồng thời tăng cường sức khỏe, hệ miễn dịch cho cơ thể. Dưới đây là 1 số cách điều trị viêm họng được áp dụng phổ biến hiện nay.

Cách chữa viêm họng mãn tính dân gian

Dân gian truyền tai nhau những bài thuốc tự làm tại nhà để điều trị viêm họng mãn như:

Chữa viêm họng mãn tính bằng mật ong

Sử dụng mật ong chữa viêm họng mãn tính tại nhà cho hiệu quả khả quan. Bạn có thể tham khảo cách sau đây:

• Mật ong nguyên chất: Hòa 1 thìa mật ong cùng 300ml nước ấm. Sau đó ngậm trong 1 phút rồi nuốt. Thực hiện 1 ngày 3 lần liên tục, sau 1 tháng sẽ thấy triệu chứng ho khan, rát họng giảm dần.

• Kết hợp với gừng tươi: Gừng cạo vỏ, rửa sạch rồi giã nát, chắt lấy nước cốt. Hòa đều 1 thìa mật ong cùng 1 thìa nước cốt gừng, sử dụng uống mỗi ngày 3 lần.
• Kết hợp với tỏi: Bóc vỏ tỏi sau đó cắt thành lát mỏng. Ngâm thêm 1 thìa mật ong khoảng 5 phút. Lấy tỏi ngậm trong miệng tới khi không còn cảm nhận được mùi tỏi thì dừng lại.

Chữa viêm họng mãn tính bằng tỏi

Trong dân gian lưu truyền chữa viêm họng mãn tính bằng tỏi mang lại hiệu quả với cách làm đơn giản tại nhà như sau:

• Kết hợp tỏi với sữa: Giã nát khoảng 3 – 4 nhánh tỏi tươi sau đó cho vào cốc sữa nóng, khuấy đều. Mỗi ngày uống 2 – 3 cốc để giảm triệu chứng đau rát họng.
• Kết hợp tỏi với rượu: Sử dụng 40g tỏi khô bóc vỏ nhâm cùng 100ml rượu trắng khoảng 10 ngày. Khi tỏi chuyển sang màu vàng có thể uống 2 lần/ ngày, mỗi lần 40 giọt để giảm đờm.

Sử dụng lá tía tô

Lá tía tô có tính hơi cay giúp làm ấm cơ thể và tăng khả năng kháng khuẩn, thanh lọc cổ họng. Cách thực hiện rất đơn giản:

• Bước 1: Chuẩn bị 1 nắm lá tía tô băm nhỏ, 3 củ hành đỏ bóc vỏ và 1 nắm gạo vo sạch.
• Bước 2: Cho 3 thứ vào chén nhỏ, thêm chút đường phèn rồi tiến hành hấp cách thủy khoảng 15 – 20 phút. Sau hấp có thể chắt nước uống.

Chữa viêm họng tại nhà bằng gừng

Với vị cay, tính ấm, gừng là vị thuốc nam được sử dụng để kháng viêm, diệt khuẩn, bổ phế rất hiệu quả. Tuy nhiên khuyến cáo chỉ nên sử dụng cách chữa này với bệnh nhân trên 13 tuổi để tránh những tác dụng phụ của gừng.

• Uống trà gừng: Rửa sạch gừng tươi sau đó thái lát mỏng, hoặc có thể đập nát. Cho gừng vào cốc nước nóng và đợi khoảng 10 phút để các hoạt chất từ gừng tan vào nước. Cho thêm chanh tươi, đường phèn, khuấy đều rồi dùng 2 – 3 lần mỗi ngày.
• Gừng và củ hành: 50g hành củ thái nhỏ, 10g gừng đập dập rồi thêm nước sôi vào. Khuấy đều sử dụng xông mũi, họng, miệng. Thực hiện mỗi ngày 1 – 2 lần liên tục.

Ngoài ra, trường hợp viêm họng mãn tính do viêm Amidan mãn có thể dùng cây rẻ quạt bằng cách: Lấy 10 lá rẻ quạt tươi giã nhuyễn, cho thêm chút muối ăn và 100ml nước sạch. Trộn đều rồi dùng nước ngày ngậm vào buổi sáng và tối để súc họng.

Dùng thuốc Tây chữa viêm họng mãn tính

Tùy theo thể bệnh của mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra đơn thuốc phù hợp nhằm ức chế sự phát triển của các triệu chứng gây bệnh. Vì vậy, viêm họng mãn tính uống thuốc gì cần có sự chỉ định của bác sĩ.

• Thuốc trị ho: Những cơn ho kéo dài kèm theo đờm sẽ gây mệt mỏi, khó chịu. Bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân sử dụng bổ phế, siro,…
• Thuốc tiêu đờm: Khi chuyển sang giai đoạn mãn tính lượng đờm trong cổ họng rất nhiều vì thế bệnh nhân sẽ được kê thêm một số loại thuốc như: acetylcystein, bromhexin, mucosolvan,…
• Thuốc ổn định độ pH: Viêm họng mãn gây hôi miệng vì thế cần các loại thuốc như rhinathiol haylysopain, locabiotal…. để ổn định độ pH từ khoang miệng.
• Thuốc kháng sinh: Người bị viêm họng mãn tính vẫn phải sử dụng thuốc kháng sinh để tấn công lại virus, vi khuẩn. Cephalexin, erythromycin, amoxicillin là một số loại thuốc kháng sinh sẽ được bác sĩ kê trong toa đơn.

Để điều trị viêm họng dứt điểm cần kết hợp loại bỏ bệnh lý là tác nhân gây bệnh như:

• Sử dụng thuốc xịt mũi, thuốc chống dị ứng để điều trị viêm mũi dị ứng.
• Sử dụng kháng viêm chuyên sâu hoặc thủ thuật cắt amidan
• Thiết lập chế độ ăn uống khoa học để đối phó với viêm họng mãn do trào ngược dạ dày thực quản

*Chú ý: Điều trị bằng thuốc Tây cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc tùy tiện bởi có thể dẫn tới tác dụng phụ khiến bệnh càng nghiêm trọng.

Chữa viêm họng mãn tính bằng Đông y

Theo Đông y viêm họng do do họng bị phong nhiệt uất kết tạo ra dịch đờm, đồng thời phong nhiệt bên ngoài xâm nhập vào cơ thể gây sốt, tạng phủ mất điều hòa. Với tính lành, mát, được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên, bài thuốc Đông y hiện nay cũng được nhiều người sử dụng trong điều trị viêm họng mãn tính. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý trong lựa chọn địa chỉ bốc thuốc uy tín kẻo “tiền mất tật mang”.

Bài thuốc Đông y chữa viêm họng mạn sẽ hội tụ một số thành phần như: Trần bì, Cải trời, Kim ngân hoa, La bạc tử, Cát cánh,… với hàm lượng dược tính lớn, sử dụng giống như kháng sinh tự nhiên, tăng cường đề kháng cho cơ thể. Bệnh nhân có thể tham khảo:

• Bài thuốc 1: Thang thuốc gồm có: 16g sa sâm, 6g thiên hoa phấn, 12g hoàng cầm, 4g cát cánh, 12g tang bạch bì, 4g cam thảo. Ngày sắc 1 tháng, uống đều đặn 2 lần sáng – tối trước ăn 30 phút.
• Bài thuốc 2: Thang thuốc gồm: 16g huyền sâm, 16g sinh địa, 6g xạ can, 12g kê huyết đằng, 12g mạch môn, 12g thạch hộc, 12g tang bạch bì, 8g bạch cương tàm, 2g cam thảo nam. Ngày sắc 1 thang chia thành 2 lần uống.

Viêm họng mãn tính kiêng gì, ăn gì để nhanh khỏi bệnh?

Ngoài áp dụng những cách điều trị viêm họng mạn tính, người bệnh cần kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng sức đề kháng cũng như làm giảm một số triệu chứng bệnh gây nên:

Viêm họng mãn nên kiêng

• Món ăn khô cứng: Đây là những món ăn có thể khiến cổ họng bị tổn thương và xước bề mặt.
• Đồ cay nóng: Ăn đồ cay nóng sẽ càng khiến họng bị sưng đỏ nhiều hơn, cảm giác đau họng hơn trước.
• Đồ uống có gas, cồn, chất kích thích: Rượu, bia, cà phê sẽ khiến cổ họng tấy viêm, sưng đỏ.
• Đồ ngọt: Trong bánh kẹo hay socola,… chứa nhiều arginine kích thích sự phát triển của vi khuẩn, cổ tiết nhiều dịch nhờn hơn dẫn tới ho có đờm kéo dài dai dẳng hơn.
• Đồ uống lạnh: Uống nước lạnh, ăn kem – đá hay thực phẩm trong tủ lạnh là tác nhân dẫn đến cổ họng sưng to hơn.

Viêm họng mãn nên ăn

• Thực phẩm nhiều Vitamin C: Trong bữa ăn hàng ngày người bệnh nên bổ sung các loại rau quả chứa nhiều Vitamin C để tăng sức đề kháng, làm mát gan, giảm cảm giác đau rát cổ.
• Thực phẩm giàu Kẽm: Thực phẩm giàu kẽm giúp tránh được sự xâm nhập của Virus, vi khuẩn.
• Đồ ăn mềm: Người viêm họng mãn tính nên ưu tiên những món ăn mềm, nhuyễn như súp, cháo và canh để thực hiện việc nhai nuốt dễ dàng hơn, tránh làm tổn thương họng. Súp bỉ đỏ, khoai tây, yến mạch mật ong là những thực phẩm người bệnh nên tham khảo trong hỗ trợ viêm họng mãn.
• Trứng: Hàm lượng protein trong trứng nhiều giúp cơ thể hấp thụ chất nhanh hơn, giúp tiêu hóa tốt và tăng hệ miễn dịch. Tuy nhiên bạn chỉ nên ăn 2 – 3 quả trứng luộc trong tuần.
• Uống nhiều nước: Uống nhiều nước là cách giúp cổ họng bớt khô rát, cơ thể giải độc nhanh hơn. Trung bình 1 người bị viêm họng mãn nên bổ sung khoảng 2,5 lít nước mỗi ngày. Ngoài nước lọc người bệnh có thể linh hoạt thêm nước mật ong chanh hoặc uống trà mật ong để kháng viêm, chống nhiễm hiệu quả hơn.

Phòng ngừa viêm họng mãn tính

Tuân thủ một số lưu ý dưới đây để phòng ngừa viêm họng mạn tính hiệu quả hơn:

• Khi có các triệu chứng của viêm họng cấp người bệnh cần đi thăm khám và tuân thủ theo đúng quy tắc điều trị để bệnh không chuyển sang thể mãn.
• Thường xuyên vệ sinh răng miệng, cổ họng sạch sẽ. Sử dụng nước súc miệng sát khuẩn hoặc dung dịch muối loãng để súc rửa họng hàng ngày.
• Những người có tiền sử dị ứng mãn tính nên chủ động trao đổi với bác sĩ để được tư vấn sử dụng thêm thuốc kháng histamin dự phòng.
• Vào thời điểm giao mùa nên hạn chế ra ngoài.
• Tránh sinh sống tại nơi không khí bị ô nhiễm
• Nên đeo khẩu trang, giữ ấm cổ mỗi khi làm việc, ra đường.
• Thường xuyên tham gia hoạt động thể dục thể thao để nâng cao thể chất

Viêm họng mãn tính kéo dài dai dẳng, khó chữa và tái phát liên tục. Do vậy, người bệnh không nên chủ quan mà cần tuân thủ theo pháp đồ điều trị kết hợp biện pháp phòng ngừa, giữ gìn để tránh để lại hậu quả khôn lường.

Viêm Họng Mãn Tính: Biểu Hiện

Bài đọc thêm:

• Viêm họng mãn tính quá phát là gì? Điều trị như thế nào?
• Viêm họng mủ: Nguyên nhân và cách điều trị ngăn biến chứng